Każdy komputer może kiedyś ulec awarii .
Dzięki odpowiedniej diagnozie z naszym poradnikiem można rozwiązać większość usterek.
Sytuacje gdy komputer działa jak powinien, ze zrozumiałych względów irytują każdego. Tracimy dobry humor a tradycyjne „wyłącz i włącz komputer” działa tylko na krótką metę albo nie przynosi żadnego rezultatu. Bardziej nerwowi przygotowują się do reinstalowania systemu od nowa, a furiaci dokonują niekontrolowanego złomowania sprzętu. Każdy problem można rozwiązać, zachowując przede wszystkim spokój. Dzięki spokojnemu podejściu krok po kroku, zawężając potencjalne przyczyny kłopotów i analizując objawy, etapami przywrócimy pecetowi pełną sprawność. W artykule zebraliśmy kilka najpopularniejszych problematycznych sytuacji wraz ze wskazówkami, jak z konkretnym kłopotem sobie radzić. Jeżeli twój problem nie pasuje do żadnej kategorii, w części dotyczącej innych zagadnień znajdziesz instrukcje opisujące dalsze postępowanie.
Komputer się nie uruchamia
Włączanie komputera — prosta czynność znana każdemu posiadaczowi PC — może zakończyć się niepowodzeniem. Przyczyny problemu bywają różne: począwszy od poluzowanej wtyczki zasilającej, poprzez błędną konfigurację aż po uszkodzenie płyty głównej.
1. Brak reakcji Jeżeli po próbie uruchomienia komputer nie wydaje żadnego dźwięku, nie słychać wentylatora, a na obudowie nie zapala się żadna dioda, warto zacząć od rzeczy, wydawałoby się, trywialnych — sprawdzenia zasilania. Sprawdź, czy kabel doprowadzający energię do zasilacza komputera jest prawidłowo umocowany w gnieździe zasilacza, czy przypadkiem listwa zasilająca nie jest wyłączona lub czy nie wyskoczył bezpiecznik w domowej instalacji elektrycznej.. Jeżeli zasilanie jest w porządku, warto jeszcze nucić okiem na przyciski zasilania i resetowania komputera umieszczone na obudowie czy nie są przypadkowo wciśnięte, a także czy są prawidłowo podłączone do odpowiednich złączy na płycie głównej. Warto również sprawdzić, czy komputer da się włączyć po odłączeniu przycisku Reset od płyty głównej. Jeżeli tak, może to oznaczać uszkodzenie tego przycisku na obudowie.
Problem może też dotyczyć przycisku zasilania —jest on zazwyczaj podłączony do dwóch pinów na płycie głównej. leżeli odłączysz przycisk zasilania, a następnie zewrzesz te piny, np. spinaczem biurowym, i komputer się uruchomi. oznacza to właśnie awarię przycisku zasilania na obudowie PC. W takim przypadku rolę przycisku zasilania może pełnić przycisk Reset (Jeżeli jest sprawny) wystarczy podłączyć go w miejsce na płycie głównej przeznaczone dla przycisku zasilającego. Jeżeli żaden z przycisków nie działa, należy je wymienić niestety ich kupno zazwyczaj jest możliwe tylko na rynku wtórnym.
2. Komputer się uruchamia, ekran – nie
Po uruchomieniu maszyny wyraźnie słychać dźwięk startujących wentylatorów, zapalają się również diody na obudowie komputera, mimo to ekran pozostaje nie aktywny. Warto zacząć od sprawdzenia, czy monitor jest w ogóle zasilany Jeżeli po obejrzeniu kabli zasilających i próbie wywołania menu ekranowego na monitorze (przyciskiem na obudowie monitora) urządzenie dalej nie reaguje, to bardzo możliwe, że monitor jest uszkodzony. Jeżeli monitor byt połączony z komputerem za pomocą okablowania HDMI, sprawdź-my, czy źródła problemu nie stanowi sam kabel polączeniowy, próbując podłączyć maszynę do złącza HDMI np. w telewizorze. Jeżeli głównym podejrzanym jest okablowanie łączące monitor z komputerem, trzeba je oczywiście wymienić. Jeżeli dany monitor ma kilka interfejsów (np. HDMI, VGA, DVI, DisplayPort), warto również wypróbować inny Interfejs niż dotychczas używany, co pozwoli stwierdzić, czy problem nie wynika właśnie z połączenia za pomocą danego interfejsu. Wiele komputerów wyposaża się aktualnie w dwa układy graficzne: jeden wbudowany na płycie głównej, będący częścią procesora (zintegrowane CPU i GPU), drugi na odrębnej karcie graficznej zainstalowanej w danym urządzenia Dysponując taką konfiguracją, warto przełączyć monitor na inną kartę i sprawdzić, czy to da jakiś efekt.
3. BIOS nie uruchamia się lub zawiesza Jeżeli komputer się uruchamia, ale jedynym widocznym na ekranie tego objawem jest migający kursor lub zamrożenie pracy na jednym z ekranów BIOS/UEFI, może to sugerować problem z niewłaściwą konfiguracją sprzętu albo wadliwe osadzenie komponentów na płycie głównej. Warto zacząć od tej drugiej przyczyny — wyłączamy komputer. otwieramy obudowę i sprawdzamy osadzenie procesora w gnieździe, mocowanie zestawu chłodzącego, stabilność zamocowania modułów pamięci, a także okablowanie wentylatora chłodzącego procesor: czy jest prawidłowo podłączone do plyty głównej i czy wentylator się obraca.
Głośnik wbudowany w obudowę komputera — jeżeli jest prawidłowo podłączony do płyty głównej (najczęściej jego złącze znajduje się obok złączy dla przycisku Power i Reset)—może dostarczyć przydatnych informacji w postaci specjalnych kodów sygnałowych, których znaczenie powinno być szczegółowo udokumentowane w instrukcji do posiadanej płyty głównej. Problem zawieszania na starcie może rozwiązać zresetowanie BIOS-u, czyli powrót do ustawień fabrycznych. Ponieważ nie możemy tego zrobić poprzez edycję parametrów BIOS-u (nie można się do niego dostać), należy skorzystać z opisanej w instrukcji plyty głównej procedury awaryjnej — najczęściej polega ona na kilkusekundowym włożeniu zworki do pinów ..Clear CMOS”.
Kolejną przyczyną kłopotów mogą być moduły pamięci RAM – należy je testować osobno, a jeżeli jest zainstalowany tylko jeden, trzeba delikatnie przełożyć go do innego gniazda na płycie głównej. W razie stwierdzenia wadliwych modułów pamięci będziemy musieli je oczywiście wymienić. Podczas próby odblokowania komputera należy również odłączyć wszelki sprzęt, który nie jest niezbędny do działania – drukarki USB, skanery, dyski zewnętrzne i inne akcesoria też mogą zakłócać pracę komputera i blokować jego start. Jeżeli dotychczasowe sposoby nie ujawniły winowajcy możliwe, że uszkodzeniu uległa sama płyta główna lub procesor.
4. Windows się nie uruchamia Komputer uruchamia się, również komunikaty BIOS-u są widoczne. niestety system się nie ładuje do końca
, proces startu zatrzymuje się na widocznym na ekranie komunikacie o braku dysku rozruchowego. Pierwsze, co powinniśmy sprawdzić, to prawidłowe zamocowanie kabli łączących dysk twardy i napęd SSD z kontrolerem znajdującym się na płycie głównej. Jeżeli połączenie jest prawidłowe, a system dalej się nie uruchamia i dysk nie jest w ogóle wyświetlany w BIOS-ie w sekcji z urządzeniami rozruchowymi (zazwyczaj nazywanej ..Boot Devices” lub podobnie), warto spróbować podłączyć dysk z systemem za pomocą innego okablowania. leżeli manipulacje kablami połączeniowymi nie przyniosły spodziewanych rezultatów, należy sprawdzić sam dysk bądź SSD. wyjmując go z komputera i podłączając do innego peceta, np. za pomocą przejściówki USB – SATA. Jeżeli dysk dalej nie działa, oznacza to jego mechaniczne uszkodzenie. jeśli po próbie podłączenia dysku w innym komputerze jest on wybierany, ale jut nie jako urządzenie rozruchowe, należy sięgnąć po system ratunkowy i wykonać kopię zapasową danych, gdyż dalsze korzystanie z dysku może grozić ich całkowitą utratą. Następnie można spróbować odtworzyć obszar rozruchowy dysku twardego (tzw. bootloader). Najlepiej utyć do tego celu instalacyjnego nośnika rozruchowego Windows, który oprócz pakietu instalacyjnego systemu Windows zawiera również narzędzia naprawcze. Po włożeniu płyty DVD z systemem (lub podłączeniu rozruchowego nośnika do złącza USB) i uruchomieniu z takiego nośnika komputera należy zrezygnować z propozycji instalacji systemu, za to wybrać funkcję naprawy maszyny Jedną z funkcji dostępnych w trybie naprawczym jest Wiersz poleceń. Po uzyskaniu do niego dostępu należy wydać komendy ,, bootrec.exe /fixmbr” oraz „bootrec.exe /fixboot”, każdą z nich zatwierdzając klawiszem [Enter). Jeżeli to nie pomoże, uruchom ponownie wiersz polecenia w trybie naprawczym i wydaj polecenie „/RebulidBCD„. Jeżeli komendy te nie przyniosą spodziewanych rezultatów, zalecane jest sprawdzenie parametrów SMART dysku . Oraz jego przetestowanie pod kątem błędów.
5. Brak okna logowania Jeżeli system Windows uruchamia się, ale na ekranie nie pojawia się okno logowania
, masz dwie opcje. Pierwsza (dłuższa) to po prostu czkanie i sprawdzenie czy przypadkiem nie jest to dłóższy czas ładowania systemu operacyjnego jest wynikiem zainstalowania jakiejś dużej aktualizacji. Tego typu sytuacja może mieć miejsce szczególnie w przypadku systemu Windows 10, w którym aktualizacje krytyczne i istotne ze względów bezpieczeństwa instalowane są w pełni automatycznie. Na przykład duża aktualizacja systemu Windows to znana pod nazwą Threshold z(rozsyłana w listopadzie ubiegłego roku) potrafiła zająć komputery nawet na kilkadziesiąt minut. Jeżeli nic nie wskazuje na to, aby problem byt w jakikolwiek sposób powiązany z aktualizacjami, a po dłuższym czasie oczekiwania nic się nie dzieje, czas na opcję drugą — próbę uruchomienia systemu w trybie awaryjnym. Restartujemy komputer i wciskając klawisz (F8 (w Windows 10: [Shift)+(F8), uruchamiamy system w trybie awaryjnym. Tryb awaryjny daje użytkownikowi szansę np. na usunięcie sterownika, oprogramowania czy aktualizacji, których zainstalowanie mogło spowodować problem z prawidłowym uruchomieniem się systemu Windows. Po usunięciu nieprawidłowego sterownika, aplikacji lub źle działającej aktualizacji restartujemy komputer jut w trybie normalnym. Jeżeli opisane dotąd operacje nie pomogły, należy ponownie uruchomić system w trybie awaryjnym, a następnie wybrać z menu Start narzędzie Konfiguracja systemu”. Po jego uruchomieniu przechodzimy na kartę Usługi”, zaznaczamy pole wyboru Ukryj wszystkie usługi firmy Microsoft”, a potem usuwamy zaznaczenie przy wszystkich usługach, które pozostały na liście widocznej w oknie programu.
Kolejny etap to przejście na kartę ,Uruchamianie’ (o ile korzystasz z Windows 7); użytkownicy Windows 8 i Windows 10 powinni w tym momencie skorzystać z karty Uruchamianie” w Menedżerze zadań Windows (skrót [Shift+Control+Esc)) i wyłączenie wszystkich ładowanych wraz z systemem modułów aplikacji. Po usunięciu z procesu rozruchu zewnętrznych programów i usług dokonujemy restartu systemu. Jeżeli w dalszym ciągu problem występuje, w trybie awaryjnym usuwamy z systemu wszystkie niepotrzebne urządzenia i ich sterowniki. Jako ostatecznego środka przed zupełną reinstalacją całego systemu należy użyć Wiersza polecenia uruchomionego w trybie administracyjnym. Uruchamiamy system w trybie awaryjnym, następnie wywołujemy Wiersz polecenia z uprawnieniami administratora i wpisujmy komendę „sfc /scannow” Wszystkie pliki systemowe zostaną sprawdzone.
Zawieszenia: systemu lub aplikacji
Jeżeli system operacyjny i działające w nim aplikacje są niestabilne, ale problem występuje nieregularnie, potencjalne przyczyny mogą być następujące: brak lub uszkodzenie systemu chłodzenia, awaria któregoś ze sprzętowych komponentów komputera lub błędy oprogramowania.
6. Awarie pod obciążeniem
jeżeli komputer zawiesza się najczęściej w sytuacji, gdy procesor jest intensywnie wykorzystywany, pierwszym podejrzanym jest układ chłodzenia. Może to dotyczyć nie tylko procesora głównego. ale również systemu chłodzącego zamontowanego na karcie graficznej, a nawet wentylatora w obudowie, wyciągającego nagrzane powietrze z wnętrza komputera. Spotkaliśmy się z sytuacjami, kiedy mimo sprawności układu chłodzenia (mechanicznej) komputer sprawiał kłopoty, gdyż wentylator w obudowie założony byl… odwrotnie — w efekcie zamiast poprawiać, zaburzał cyrkulację powietrza, co w przypadku dużego obciążenia powodowało problemy ze stabilnością. Oprócz zweryfikowania poprawności instalacji i sprawności mechanicznej systemu chłodzenia należy zadbać o jego czystość kłaki kurzu i brudu wewnątrz obudowy peceta i między łopatkami radiatorów też skutecznie ograniczają wydajność chłodzenia.
7. Konkretne działanie powoduje zawieszenie systemu
Niekiedy przyczynę awarii systemu można rozpoznać dość łatwo. dzięki temu, że problem pojawia się wówczas, gdy właśnie wykonaliśmy konkretne działanie, np. podłączyliśmy nowy sprzęt do komputera, zainstalowaliśmy lub zaktualizowaliśmy sterownik, uruchomiliśmy konkretny program. Na przykład uruchomienie aplikacji intensywnie obciążającą kartę graficzną i następująca po tym zdarzeniu awaria systemu może oznaczać kłopoty właśnie z podzespołem odpowiedzialnym za wyświetlanie obrazu. leżeli problemy powstały po aktualizacji sterownika, warto przywrócić poprzednią Jego wersję. Można to zrobić, uruchamiając Menedżer urządzeń i klikając prawym klawiszem urządzenie, dla którego
chcemy przywrócić poprzednią wersję sterownika. Z menu kontekstowego wybieramy ,Właściwości”, a następnie karta Sterownik” i „Przywróć sterownik’: Jeżeli winę ponoszą tu urządzenia peryferyjne, należy je wypróbować na innych portach lub sprawdzić ich działanie na innym komputerze. 8. Program zawiesza się przy starcie Pojedynczy, niewielki, ale niestabilnie działający program… i frustracja gotowa – o pracy czy zabawie nie można nawet myśleć, zwłaszcza w sytuacji, gdy sprawiająca kłopoty aplikacja stanowi niezbędne narzędzie. Logicznym posunięciem jest sprawdzenie dostępności aktualizacji oprogramowania. Warto przy okazji sprawdzić również wymagania systemowe oprogramowania – może się bowiem okazać, że przesiadka na nowy system nie byla dobrym Pomysłem. gdyż potrzebny nam program w tym systemie nie zadziała i zawiesza cały sprzęt. Jeżeli działanie oprogramowania jest zależne od bibliotek Java czy .NET, również te komponenty należy zaktualizować. Jeśli to nic nie zmieni, trzeba próbować zmienić ustawienia samej aplikacji. Na przykład za stabilność popularnej przeglądarki Firefox mogą odpowiadać zainstalowane w niej rozszerzenia oraz inne dane przechowywane w ramach aktualnie używanego profilu. Dane programu umieszczone są zazwyczaj w folderze: C: \ Users/nazwa_użytkownika App Data \Local \MozillaFirefox Profiles. Zamknięcie Firefoxa, a następnie zmiana nazwy katalogu profilu wymusi utworzenie nowego. czystego profilu. być może pozbawionego czynnika powodującego błąd aplikacji. Jeżeli tego typu działania nie dają rezultatu, pozostaje nam skorzystanie z Panelu sterowania i modułu Dodaj/usuń programy”. Nie chodzi jednak koniecznie o destalinizację – instalatory niektórych programów zawierają opcję Napraw”, z której w przypadku problemów z działaniem programu warto skorzystać. Jeżeli i to nie pomoże, program należy usunąć i poszukać jego zamiennika.
9. Losowe awarie
leżeli błędy w funkcjonowaniu aplikacji lub systemu zdarzają się nieregularnie i trudno jest znaleźć jedną konkretną przyczynę w postaci jakiegoś programu, podejrzana może być pamięć RAM. Błędy w jej działaniu. np. tylko w określonym obszarze, z całą Pewnością będą powodować niestabilność aplikacji odwołujących się do uszkodzonego fragmentu pamięci. Na szczęście pamięć można dokładnie i łatwo sprawdzić -wystarczy uruchomić komputer z nośnika startowego zawierającego narzędzie o nazwie Memtest86. Test pamięci uruchamia się automatycznie i wymaga cierpliwości. Jeżeli program wykryje uszkodzenia pamięci, należy powtórzyć test dla każdego modułu oddzielnie, w celu znalezienia wadliwego egzemplarza, który należy wymienić